Değerler Eğitimi

Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri

Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri

Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri

Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri

Oğuz’ların destansı hikayelerini anlatan, yazan kişi Dede Korkut’tur. Dede Korkut hikayelerinde kahramanlık ön plandadır. Ayrıca bu hikayelerde Türk töresi ve kültürü hakkında bize Bilgi verir. Kitap 12 hikayeden oluşur. Yakın zamanlarda 13. Hikayede bulunmuştur. Şimdi isterseniz kısaca dede Korkut hikayelerin Özetlerine bakalım.

DİRSE HAN OĞLU BOĞAÇ HAN HİKAYESİNİN ÖZETİ

Dirse Han’ın bir oğlu dünyaya gelir ( daha önce çocuğu olmayan) ve çocukluk yıllarında Bayındır Han’ın baş edilemeyen boğasını öldürdüğü için Dede Korkut onu “Boğaç Han” olarak adlandırılır. Daha sonraki yıllarda Boğaç Han bey olur. Dirse Han’ın 40 eri, Boğaç Hanı babasına şikayet ederler.Babası İse kayıtsız kalamayarak avda oğlunu kendi elleri ile oklar. Annesinin sütü ve dağda yetişen kırçiçeği oğlanın yarasına iyileştirir. Daha sonra Boğaç Han , kırk er tarafından kaçırılan babası Dirse Hanı  kurtarır. Bu durum karşısında Dirse Han oğluna taht verir.

SALUR KAZANIN EVİNİN YAĞMALANMASI HİKAYESİNİN ÖZETİ

Salur Kazanın Uruz Han adında bir oğlu vardır. Uruz Han’ın uyarısına rağmen, Salur Kazan Oğuz beyleriyle ava çıktığı sırada, evine üç yüz yiğidi ve Uruz’u bırakır. Fakat düşman yine de gelir. Düşmanları Eşini,gelinini ve oğlunu esir alırlar. Daha sonra gördüğü rüya üzerine avdan dönen Salur Kazan, obasına yapılanları görür. Bunun üzerine düşman ellerine gider. On bin koyununu düşmana vermeyen çoban da (o istemese de) kendisiyle gelir. Daha sonra Salur Kazan Oğuz beyleriyle birlikte düşmanı yener ve  ailesi ile birlikte obalarına dönerler.

KAM BÜRE BEG OĞLU BAMSİ BEYREK HİKAYESİNİN ÖZETİ

Bayındır Han’ın Oğuzları topladığı bir sohbete tüm beylerin oğullarıyla gelmesi üzerine, oğlu olmayan  Büre Bey bu duruma çok üzülür. Bu durumu farkeden Oğuz beyleri, Büre Bey için bir oğul, Bican Bey’e de doğacak oğlana vermesi için bir kız dileğinde bulunurlar. Bire Beyin oğlu olur. Daha sonra   oğlan büyüdükten sonra kendisine hediye getirmek için yola çıkan bezirgânları kafirlerin elinden kurtarır ve bu kahramanlık neticesinde “Bamsi Beyrek” İsmini  alır. Daha sonra Bican Beyin kızı Banı Çiçekle evlenir. Fakat düğün gececi toy kurulur kafirler İse düğünü basarak Bamsi’yi esir alır.Banı Çiçek’in abisi Deli Karçar’a Yalancı oğlu Yaltacık bir oyun oynar. Elinde bir  kanlı gömlek ile gelerek “Bamsi öldü.” demesiyle Banı Çiçek Yaltacık’a verilir. Bamsı öldüğünü sandıkları için tekrardan toy kurulup düğün edilir. Düğün gecesi haberi alan Bamsı esir bulunduğu kaleden, tekfurun kızının yardımıyla kaçan Bamsi, yaşadığını Bani Çiçek’e bildirir. Daha sonra Bamsı ile Banı Çiçeğin düğünü tekrardan yapılır.

KAZAN BEYİN OĞLU URUZ BEYİN TUTSAK OLMASI HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Oğuzlarda isim koymak için bir kahramanlık yapılması gerekmektedir. Kazan Bey, oğlunun henüz bir kan akıtıp, baş kesip isim sahibi olamayışına üzüldüğünü oğlu Uruz Beye söyler.Uruz Bey’de babası Kazan Beyden nasıl savaş edildiğini, kan döküldüğünü kendisine güzelce belletmesini  ister. Kazan Han oğlunun bu sözü üzerine oğlunu bir gün ava çıkarır. Tam da bu sırada düşman baskın yapar ve Kazan Han savaşmaya başlar. Kazan Han Oğluna sadece izlemesini söyler. Fakat oğlu babasına fark ettirmeden düşmanla Cenk eder. Bir süre sonra Babası, oğlunu bulamaz; eve diktiğini düşünür. Fakat eve gelip baktığında oğlunu göremez. Tekrardan düşmanla savaştıkları yere gelir Kazan Han .Oğlunun kılıcını yerde görünce onun esir düştüğünü anlar. Bunun üzerine düşmanla tek başına savaşa giden Kazan Bey, yenilir. Hatun ise hem eşine hem de oğlunun bu halini Oğuz beylerine der ve kırk kızla ve diğer Oğuz beyleriyle kafirleri yener. Oğuzlar tekrardan yurtlarına dönerler.

KOCA DUHA OĞLU DELİ DUMRUL HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Duha Koca oğlu Deli Dumrul, bir kuru çayın ( ırmak) üstüne köprü kurar, daha sonra da bu köprüden geçenden de geçmeyenden de akçe alır.
Köprü üstünde birinin ölmesi üzerine Azrail canını aldı derler. Deli Dumrul, bu yiğidin canını
alan Azrail’in kim olduğunu merak eder ona meydan okur ve gelip kendisiyle savaşmasını ister. Bu isyan üzerine Allah, Azrail’i Deli Dumrul `un canını alması için Onun yanına yollar. Deli Dumrul, ne yapıp ne etse de Azrail’i bir türlü yakalayamaz ve bunun üzerine Allah’ın birliğine iman eder. Azrail ise yerine Bir can getirmesi şartıyla canı bağışlanacağını söyler.
Önce annesinin daha sonra da babasının yanına gidip onlardan can ister. Fakat can tatlıdır ne annesi ne de babası can vermeyi kabul etmez, bahane üretirler. Artık öleceğine inanan Deli Dumrul, karısıyla helalleşmeye gider.Karısının kendisine canını vermesini istemesi üzerine Allah’a “Ya ikimizin canını de canını al ya ikimizi de yaşat.” der.Allah ikisine de 140’ar yıl ömür verir.Annesi ve babasının da canını alır.

KANLI KOCA OĞLU KAN TURALI HİKÂYESİNİN ÖZETİ (Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri)

Kanlı Koca adında bir Oğuz eri varmış. Bu Oğuz eri  kahraman oğlu Kan Turalı’ya evlenme zamanının geldiğini ve onu evlendirmek istediğini söyler. Oğlan kahraman, yiğit bir kız ister. Lakin  Turalı, istediği kahraman, gözü pek bir kız maalesef bulamaz. Babası her yerde oğlunun istediği kızı arar ve Trabzon tekfurunun  kızının tam oğlunun istediği gibi bir kız olduğuna kanaat verir. Tekfur kızı alması için Bir aslanı, bir boğayı ve bir deveyi öldürmek şartını sunar. Kan Turalı İse tekfurun tüm şartlarını gerçekleştirerek kızı alır. Evlendikleri gece kafirlerin saldırısına uğrarlar ve düşmanla savaşırlar. Savaş devam ederken Selcen Hatun eşini arar ama bulamaz. Bulduğu yerde de yardım eder. Selcen Hatun’un düşmanı yendiği için övüneceğini düşünen Kan Turalı, Selcen’i öldürmeye karar verir. Ok çekerler; ancak Selcen, okunun başındaki demiri çıkartmıştır. Selcen’i böylece deneyen Kan Turalı ve Selcen, Mutlu bir şekilde yurtlarına dönerler.

KAZICIK KOCA OĞLU YİĞENEK HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Bayındır Han’ın İç Oğuz beylerini bir gün  sohbete çağırır.  Bir gün, sohbete katılan Kazılık Koca denilen bir bey Bayındır Han’dan akın İzni ister. Bayındır han ona İzin verir. İzni alan Kazılık Koca faydalı ihtiyarlarla birlikte Karadeniz kıyısında bir kaleye gider. Kalenin tekfuru  Kazılık Koca’yı yener ve onu esir alır. Bu kalede 16 Sene esir kalan Kazılık Koca’nın 16 yaşına gelmiş olan oğlu bir gün  Bayındır Han’nın yanına giderek babasını kurtarmaya gideceğini söyler. Yiğenek Yanına 24 sancak beyini de alır. Yola çıkmadan gördüğü rüyada Dede Korkut’tan öğütler alan Yiğenek, Allah’a sığınıp dualar ederek tekfuru yener. Babasını O kaleden kurtarır.

BASAT’IN TEPEGÖZÜ ÖLDÜRMESİ HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Basat, Uruz Bey’in Oğuzlar’ın göçü esnasında düşürülerek bir aslan tarafından büyütülen oğludur. Uruz’un çobanı Oğuzlar’ın yaylaya göç ettikleri zaman bir peri kızıyla çiftleşir. Peri kızı İse , bunun acısını Tepegöz’ü (çobandan olan çocuğu) Oğuzlar’ın içine göndererek çıkarır. Tepegöz, obadaki çocukların kulaklarını, burunlarını yer; adamları yiyerek öldürür. Basat’ın kardeşi Kıyan Selçuk da Tepegöz yüzünden ölmüştür. Basat bu duruma daha fazla katlanamaz gider ve kardeşi için Tepegöz ile savaşır. Önce gözünü yok eder; sonra da Tepegöz öldürür.

BEGİL OĞLU EMREN’İN HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Bayındır Han, Gürcistan’dan haraç olarak bir kılıç, bir çomak, bir at geldiğini görünce kızar. Bunları yiğitlere, boylara veremeyeceğini söyler. Dede Korkut, bu üç haracın da bir yiğide verilmesi yönünde akıl verir. Begil Yiğit, bunları kabul eder. Haraçları alan Begil Yiğit, Gürcistan sınırına yerleşir. Oğuz’a geldiğinde Kazan Bey’in Begil Yiğide avda hünerli olduğunu; ancak bu hünerin ata bağlı olduğunu söylemesi üzerine darılır. Oğuzlara başkaldırışından onu ancak karısı döndürür ve ava çıkmasını söyler. Av sırasında sağ uyluğunu kıran Begil, bunu bir süre saklar. Açıklaması üzerine Tekür bunu duyar ve Oğuz üstüne yürür. Begil oğlu Emren direnir. Allah ona kırk er gücü verir, böylece kafirler yenilir.

UŞUN KOCA OĞLU SEĞREK HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Uşun Koca adında birinin Eğrek ve Seğrek adında iki oğlu vardır. Eğrek, bir gün beyleri çiğneyip Kazan Bey’in karşısına gelir, oturur. Ters Uzamış adında bir bey ona baş kesmediğini, kan dökmediğini,aç doyurmadığını, burada ne aradığını sorar. Eğrek, baş kesmenin, kan dökmenin hüner olduğunu öğrenince Kazan Han’dan akın diler. Kazan Han, kabul eder; üç yüzer verip gönderir. Bu akın sırasında esir düşer. Kardeşi Seğrek, onu kurtarmaya gider. Kafirler, Eğrek kardeşini tanımadığı için bir tuzak kurmak isterler. Seğrek’in bir deli olduğunu, yoldan geçenlerin ekmeğine el uzattığını, bunun üstüne yürürse onu serbest bırakacaklarını söylerler.Eğrek gidince bu kişinin kardeşi olduğunu öğrenir. Kafirleri yenerler. Yurtlarına dönerler.

SALUR KAZANIN TUTSAK OLUP OĞLU URUZUN ÇIKARDIĞI HİKÂYESİNİN ÖZETİ

Tarabuzan Tekürü Salur Kazana bir şahin gönderir. Salur Kazan şahincibaşına haber vererek ava çıkacağını söyler. Av sırasında şahin, Taman’ın Kalesine iner. Şahinin arkasından gittiği sırada Salur Kazanın uykusu gelir, 7 gün uyur. Taman, Salur Kazan’ın Oğuz beyi olduğunu öğrenince onu esir alır. Taman’ın eşinin isteği üzerine esir edildiği kuyudan
çıkarılan Salur Kazan’dan kafirleri övmesi istenir, ama o övmez. Kardeşi ve oğlu olduğu için de öldürülemez. Oğlu Uruz, Salur Kazan’ı kurtarmaya gelir. Kazan ile oğlu savaştırılır ve Uruz babasını yaralar. Tam bu sırada Kazan Bey Uruz’a babası olduğunu açıklar. Uruz, babasının elini öper, yurtlarına dönerler.

İÇ OĞUZ DIŞ OĞUZ ASİ OLUP BEYREK’İN ÖLDÜĞÜ HİKÂYESİNİN ÖZETİ (Dede Korkut Hikayelerinin Özetleri)

Kazan 3 yılda bir İç ve Dış Oğuz beylerini toplar, helalini alır, nesi var nesi yoksa yağmalatırdı. Yine Kazan’ın evini yağmalattığı bir zaman Dış Oğuz beyleri gelmez, İç Oğuz beyleri yağma eder. Bunun üzerine Dış Oğuz beyleri Kazan’a düşman olur. Kılbaş adında bir bey Dış Oğuz beylerinden Aruz’un evine gider ve Dış Oğuz beylerinin Kazan Han’a kin beslediğini öğrenir. Kıbaş gittikten sonra Dış Oğuz beyleri yemin eder, Beyrek’in bu yemine katılmasını yoksa öldürüleceğini söylerler. Beyrek, kabul etmez,ancak Dış Oğuz beyleri de Beyrek’e kıyamaz. Aruz Bey, Beyrek’in sağ uyluğunu keser. Beyrek öleceğini anlayınca Kazan Han’a kanını yerde bırakmamasını vasiyet eder. Kazan Bey bunun üzerine İç Oğuz beylerini toplayarak Aruz’un evini yağmalar, kendisini öldürür. Kazan, Dış Oğuz beylerini affeder.

 

 

Etiketler:

Yorumlar
  1. Anonim dedi ki:

    çok güzel

    1. Galip Hatip dedi ki:

      Teşekkürler

      1. Anonim dedi ki:

        Çok var

  2. Anonim dedi ki:

    bu kadar fazla yazım hatasının yapılmasını görmek cidden çok üzücü bir daha olmaz umarım.

  3. Anonim dedi ki:

    Çok var