Değerler Eğitimi

Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet

Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet

Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet

Cümle çeşitleri koşacak değinmek gerekirse 4 başlık altında inceleriz.

1) Yüklemin türüne göre cümleler.

  • Fiil cümlesi
  • İsim cümlesi

2) Öğe dizilişine göre cümleler.

  • Kurallı cümleler
  • Devrik cümleler
  • Eksiltili cümleler

3) Anlamına göre cümleler

  • Olumlu cümleler
  • Olumsuz cümleler
  • Soru cümleler
  • Ünlem  cümlesi
  • Emir cümlesi
  • Koşul cümlesi
  • Bildirme cümlesi
  • İsteme cümlesi

4) Yapılarına göre cümleler

a) Basit Cümleler

b) Birleşik Cümleler

  • Girişli birleşik cümle
  • Şart cümlesi
  • İlgi cümlesi
  • İç içe birleşik cümle
  • Sıralı Birleşik cümle
  • Bağlı birleşik cümle

1) Yüklemin türüne göre cümle örnekleri

Fiil Cümlesi Örnekleri

Yüklem durumundaki sözcük çekimlerimi bir fiilse cümlemiz fiil cümlesi olur.

  • Kız okula geldi. (yargımız “geldi sözcüğü fiil olduğu İçin fiil cümlesidir.)
  • Araba hızla yanımızdan geçti. (Geçti-fiil)
  • Adam dönüp çocuğa baktı. (Baktı-fiil)
  • Kazada araba yolun kenarına devrildi. (Devrildi-fiil)
  • yaptığı bina yıkıldı. ( yıkıldı- giil)

Not: Fiil cümleleri zaman eki alır. Ayrıca ma, me, maz mez ile olumsuzlaşır.

İsim Cümlesi Örnekleri

Yüklemin ek fiil vasıtasıyla çekimlendiği cümlelerdir. Bu cümlelerde isimler ek fiil eki alarak yüklem olur.

  • Arabası çok güzeldi. ( isim+ek fiil güzel +idi)
  • Soruyu doğru çözen Ahmet’ti (Ahmet+idi)

Not: İsim cümleleri değil ile olumsuzlaşır. Zaman eki almazlar.

  • Güzel bir odaydı. ( oda değildi)
  • Bu onun kalemiydi. ( kalemi değildi)

2) Öğe dizilişine göre cümle örnekleri

Kurallı cümle örnekleri

Yüklemi sonda bulunan cümlelere kurallı cümle denir.

  • Ahmet geldi. ( yüklem sonda)
  • Çocuk arabaya bindi. ( yüklem sonda)
  • Akşam elektrikler gitti. ( yüklem sonda)

Devrik cümle örnekleri

Yüklemi başta ya da ortada olan cümlelere denir.

  • İyi ki gitmişiz birlikte.
  • Yakaladım giden günlerimi.
  • Kapı açıktı, bu sabah.
  • Ağladım, sensiz gecelerde.

Eksiltili Cümle Örnekleri

Yüklemin belirtilmediği cümlelerdir.

  • İşten çıkınca doğruca eve…
  • Salonda resimler, biblolar, masalar…
  • Yavaşça ,sessizce ve ürkek…

3) Anlamına göre cümle örnekleri

Olumlu Cümle Örnekleri

Olumsuzluk ifadelerinin kullanılmadığı cümlelerdir.

  • kadın eve geldi.
  • Ahmet çok mutlu.
  • Ödevlerini zamanında yaptı.
  • Akşam olunca çay demle.

Olumsuz Cümle Örnekleri

Olumsuzluk ifadelerinin ( ma,me, maz, mez, değil…) olduğu cümlelerdir.

  • kadın eve gelmedi
  • Ahmet mutlu değil.
  • Ödevlerini zamanında yapmadı.
  • Akşam olunca çay demlemez.

Soru Cümlesi Örnekleri

Mı, mi soru edası İle oluşturulan cümlelerdir.

  • İşe erken geldi mi?
  • ödevlerini yaptı mi?
  • Sesimi duydu mu?

Ünlem Cümlesi Örnekleri

Sevgi, cesaret, korku, hayret gibi duyguları olduğu cümlelerdir.

  • Eyvah! Annem okula gelmiş.
  • Tüh, ödevlerimi unutmuşum!
  • Yaşasın, dayım gelmiş!

Emir Cümlesi Örnekleri

  • Buraya gel.
  • Okulu boşalt.
  • Bitince haber ver.

Koşul Cümlesi Örnekleri

  • Beni ararsa notunu iletirim.
  • otobüs erken gelirse gideriz.
  • kar yağarsa dışarı çıkarız.

Bildirme Cümlesi Örnekleri (Haber cümlesi)

  • Şarkı bitmeyen bir hazinedir.
  • Yüreğinde sevgi tomurcukları açar

İsteme Cümlesi Örnekler ( Dilek cümlesi)

  • Bari ödevlerini zamanında yapsaydı.
  • Bu konuyu bitirmeli.

4) Yapılarına göre cümleler

Basit Cümle Örnekleri

Tek yargılı cümlelerdir.

  • Ahmet geldi.
  • Ödevlerini bu akşam yaptı.
  • Kız sinemaya gitti.

Birleşik Cümle Örnekleri

Girişli Birleşik Cümle Örnekleri

İçimde fiilimsi ( yan cümlecik) bulun cümleler.

  • İçeri girince onu gördüm.
  • Ağlayan kadın içeri girdi.
  • koşarak dışarı çıktı.
  • Spor yapmak  en büyük zevkimden
  • Ağlarken insan bilemez.

Şartlı Birleşik Cümle Örnekleri

  • Derslerine iyi çalışırsa, daha başarılı olur.
  • Erken kalkabilirsem, işe giderim.

Ki’li Birleşik Cümle Örnekleri (ilgi cümlesi)

  • Baktım ki okula gelmiş.
  • Duydun ki unutmuşsun.

İç içe birleşik cümle örnekleri

  • ”Birazdan geliyorum” dedi.
  • Ahmet “ sessiz olun” dedi.
  • Öğretmenim “ ders çalışın” der.

Sıralı Cümle Örnekleri

  • Sınıfa girdi, yerine oturdu.
  • Çocuklar ders çalışıyor, babaları onları izliyor.
  • Kadın merdivenleri süpürdü, kız yerleri  sildi

Bağlı Cümle Örnekleri

Yüklemin birbiriyle bağlaçla bağlandığı cümlelerdir.

  • Aradım fakat evde yoktun.
  • Ablam gelmedi, çünkü çok hasta.
  • Dün işe gitmedi de okula geldi.

Değerler Eğitimi

Birleşik Fiil Örnekleri

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.