Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet
Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet
Cümle Çeşitleri Örnek Cümleler, Özet
Cümle çeşitleri koşacak değinmek gerekirse 4 başlık altında inceleriz.
1) Yüklemin türüne göre cümleler.
- Fiil cümlesi
- İsim cümlesi
2) Öğe dizilişine göre cümleler.
- Kurallı cümleler
- Devrik cümleler
- Eksiltili cümleler
3) Anlamına göre cümleler
- Olumlu cümleler
- Olumsuz cümleler
- Soru cümleler
- Ünlem cümlesi
- Emir cümlesi
- Koşul cümlesi
- Bildirme cümlesi
- İsteme cümlesi
4) Yapılarına göre cümleler
a) Basit Cümleler
b) Birleşik Cümleler
- Girişli birleşik cümle
- Şart cümlesi
- İlgi cümlesi
- İç içe birleşik cümle
- Sıralı Birleşik cümle
- Bağlı birleşik cümle
1) Yüklemin türüne göre cümle örnekleri
Fiil Cümlesi Örnekleri
Yüklem durumundaki sözcük çekimlerimi bir fiilse cümlemiz fiil cümlesi olur.
- Kız okula geldi. (yargımız “geldi sözcüğü fiil olduğu İçin fiil cümlesidir.)
- Araba hızla yanımızdan geçti. (Geçti-fiil)
- Adam dönüp çocuğa baktı. (Baktı-fiil)
- Kazada araba yolun kenarına devrildi. (Devrildi-fiil)
- yaptığı bina yıkıldı. ( yıkıldı- giil)
Not: Fiil cümleleri zaman eki alır. Ayrıca ma, me, maz mez ile olumsuzlaşır.
İsim Cümlesi Örnekleri
Yüklemin ek fiil vasıtasıyla çekimlendiği cümlelerdir. Bu cümlelerde isimler ek fiil eki alarak yüklem olur.
- Arabası çok güzeldi. ( isim+ek fiil güzel +idi)
- Soruyu doğru çözen Ahmet’ti (Ahmet+idi)
Not: İsim cümleleri değil ile olumsuzlaşır. Zaman eki almazlar.
- Güzel bir odaydı. ( oda değildi)
- Bu onun kalemiydi. ( kalemi değildi)
2) Öğe dizilişine göre cümle örnekleri
Kurallı cümle örnekleri
Yüklemi sonda bulunan cümlelere kurallı cümle denir.
- Ahmet geldi. ( yüklem sonda)
- Çocuk arabaya bindi. ( yüklem sonda)
- Akşam elektrikler gitti. ( yüklem sonda)
Devrik cümle örnekleri
Yüklemi başta ya da ortada olan cümlelere denir.
- İyi ki gitmişiz birlikte.
- Yakaladım giden günlerimi.
- Kapı açıktı, bu sabah.
- Ağladım, sensiz gecelerde.
Eksiltili Cümle Örnekleri
Yüklemin belirtilmediği cümlelerdir.
- İşten çıkınca doğruca eve…
- Salonda resimler, biblolar, masalar…
- Yavaşça ,sessizce ve ürkek…
3) Anlamına göre cümle örnekleri
Olumlu Cümle Örnekleri
Olumsuzluk ifadelerinin kullanılmadığı cümlelerdir.
- kadın eve geldi.
- Ahmet çok mutlu.
- Ödevlerini zamanında yaptı.
- Akşam olunca çay demle.
Olumsuz Cümle Örnekleri
Olumsuzluk ifadelerinin ( ma,me, maz, mez, değil…) olduğu cümlelerdir.
- kadın eve gelmedi
- Ahmet mutlu değil.
- Ödevlerini zamanında yapmadı.
- Akşam olunca çay demlemez.
Soru Cümlesi Örnekleri
Mı, mi soru edası İle oluşturulan cümlelerdir.
- İşe erken geldi mi?
- ödevlerini yaptı mi?
- Sesimi duydu mu?
Ünlem Cümlesi Örnekleri
Sevgi, cesaret, korku, hayret gibi duyguları olduğu cümlelerdir.
- Eyvah! Annem okula gelmiş.
- Tüh, ödevlerimi unutmuşum!
- Yaşasın, dayım gelmiş!
Emir Cümlesi Örnekleri
- Buraya gel.
- Okulu boşalt.
- Bitince haber ver.
Koşul Cümlesi Örnekleri
- Beni ararsa notunu iletirim.
- otobüs erken gelirse gideriz.
- kar yağarsa dışarı çıkarız.
Bildirme Cümlesi Örnekleri (Haber cümlesi)
- Şarkı bitmeyen bir hazinedir.
- Yüreğinde sevgi tomurcukları açar
İsteme Cümlesi Örnekler ( Dilek cümlesi)
- Bari ödevlerini zamanında yapsaydı.
- Bu konuyu bitirmeli.
4) Yapılarına göre cümleler
Basit Cümle Örnekleri
Tek yargılı cümlelerdir.
- Ahmet geldi.
- Ödevlerini bu akşam yaptı.
- Kız sinemaya gitti.
Birleşik Cümle Örnekleri
Girişli Birleşik Cümle Örnekleri
İçimde fiilimsi ( yan cümlecik) bulun cümleler.
- İçeri girince onu gördüm.
- Ağlayan kadın içeri girdi.
- koşarak dışarı çıktı.
- Spor yapmak en büyük zevkimden
- Ağlarken insan bilemez.
Şartlı Birleşik Cümle Örnekleri
- Derslerine iyi çalışırsa, daha başarılı olur.
- Erken kalkabilirsem, işe giderim.
Ki’li Birleşik Cümle Örnekleri (ilgi cümlesi)
- Baktım ki okula gelmiş.
- Duydun ki unutmuşsun.
İç içe birleşik cümle örnekleri
- ”Birazdan geliyorum” dedi.
- Ahmet “ sessiz olun” dedi.
- Öğretmenim “ ders çalışın” der.
Sıralı Cümle Örnekleri
- Sınıfa girdi, yerine oturdu.
- Çocuklar ders çalışıyor, babaları onları izliyor.
- Kadın merdivenleri süpürdü, kız yerleri sildi
Bağlı Cümle Örnekleri
Yüklemin birbiriyle bağlaçla bağlandığı cümlelerdir.
- Aradım fakat evde yoktun.
- Ablam gelmedi, çünkü çok hasta.
- Dün işe gitmedi de okula geldi.
Henüz yorum yapılmamış.