Evliya Çelebi ve Seyahatnamesi Hakkında
Evliya Çelebi ve Seyahatnamesi Hakkında
Evliya Çelebi ve seyahatnamesi Hakkında;
Bu yazımızı iki ana bölüm halinde işleyelim. İlk olarak Evliya Çelebi kim, hayatı nasıldır ona bakalım. Daha sonra ise en büyük eseri olan seyahatnameyi kısaca inceleyelim.
Evliya Çelebi’nin Hayatı;
Evliya Çelebi 25 Mart 1611 (Hicri takvime göre Hicri 10 Muharrem 1020) yılında İstanbul’da dünyaya gözlerini açtı. Ailesi kök olarak Kütahyalı olan Evliya Çelebi İstanbul’un fethinden sonrası İstanbul’a yerleşmişlerdir. Evliya Çelebinin Babası, dönemin en önemli kuyumcularından kuyumcubaşısı Derviş Mehmed Zıllî’dir. Annesinin adı Abhaz hanımdır.
Evliya Çelebi eğitim hayatı boyunca mahalle mektebi, Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi ve son olarak Enderun’da görmüştür. Enderun’da dil bilgisi, gramer, kafiye, hat ve musiki gibi çok yönlü dersler almıştır. Okul öğrenimi dışında da ayrıca özel hocalardan yabancı dil, güzel yazı, beden eğitimi, Kur’an ve Arapça dersleri de alarak kendini bir hayli geliştirmiştir.
Öğrenimin hayatından kısa bir süre sonra 25 yaşında sarayda görev aldı. Sarayda yaptığı işler ile padişah ve devletin ileri gelenlen devlet büyüklerinin, paşaların takdirini kazandı. Katıldığı savaşlar sayesinde, gerek saraydaki görevi gerekse de kendi isteği ile gezmek için eline geçen her fırsatı en güzel şekilde değerlendirmiştir.
- Kitabında kendi belirttiği üzere Rum, Arap ve Acem’de, İsveç, Leh ve Çek’te, 7 iklim ve 18 padişahlık yeri 51 yıl boyunca doyasıya gezip dolaşmıştır.
- Evliya Çelebinin hayatına baktığımızda hiç evlenmemiş olduğunu görürüz. Tüm kazancını ise hayır işlerine harcamış, kız kardeşlerine vermiştir.
- Evliya Çelebi 1682 senesinde hayata gözlerini yumdu. Tam olarak ne zaman öldü, nerede öldü, şu an mezarı nerede maalesef tam olarak bilinmemektedir.
- Evliya Çelebi ile ilgili elimizde var olan bilgilerin çoğunluğu Evliya Çelebi Seyahatnamesi vasıtası ile elde etmişizdir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi
Öncelikle seyahatname nedir ona bakalım isterseniz.
seyahatname Nedir: Seyahatname türü, bir yazarın, gezginin ya da yazarın gezip gördüğü yerleri, buradan edindiklerini, bilgi ve izlenimlerinin kaleme alındığı eserledir.
Evliya Çelebinin kaleme aldığı Seyahatnamesi de Evliya Çelebi’nin elli yılı aşkın sürede, Osmanlı toprakları üzerinde gezdiği yerleri kendi üslubu ile anlattığı 10 ciltten oluşan bir seyahatname türünde eseridir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi 10 ciltten oluşan bir gezi kitabıdır. Evliya Çelebi yaptığı seyahatlerde gördüklerini, gözlemlerini ve deneyimlerini; yalın ve duru, halkın anlayacağı şekilde anlatmıştır. Zaman zaman kendine özgü gerçek üstü bir üslup kullanması bu kitabı, diğer gezi kitaplarından ayıran özelliğidir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi dönemin yerleşim yerleri ile ilgili çok önemli bilgiler içermektedir. Buradaki insanların yaşayışları, kültürleri, yerel dilleri hakkında bilgiler Seyahatname’de yer almaktadır. Bu yönüyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısında önemli bir yere sahiptir.
Seyahatname’nin günümüz Türkçesine çevrilmesi 2003 yılında ile başlayıp 2011 yılında tamamlanmıştır. Çeviri işlemini Seyit Ali Kahraman ve Yücel Dağlı yapmıştır. Evliya Çelebi Seyahatnamesi İngilizce, Sırpça, Macarca, Yunanca, Romence, Ermenice gibi bir çok dilde çevirileri de mevcuttur.
Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde tanıttığı yerler ciltlere göre şu şekildedir:
1. Cilt: 1630 – İstanbul ve çevresi
2. Cilt: 1640 – Anadolu, Kafkaslar, Girit ve Azerbaycan
3. Cilt: 1640 – Suriye, Filistin, Ermenistan ve Rumeli
4. Cilt: 1655 – Doğu Anadolu, Irak, ve İran
5. Cilt: 1656 – Rusya ve Balkanlar
6. Cilt: 1663/1664 – Macaristan’da askeri seferler
7. Cilt: 1664 – Avusturya, Kırım, ve ikinci kez Kafkaslar
8. Cilt: 1667-1670 – Yunanistan ve ikinci kez Kırım ve ikinci kez Rumeli
9. Cilt: 1671 – Hac için Hicaz, Mekke ve Medine
10. Cilt: 1672 – Mısır ve Sudan
Henüz yorum yapılmamış.