Bilgi Ahlakı Nedir, Bilgi Ahlakı Neyi Çağrıştırıyor
Bilgi Ahlakı Nedir, Bilgi Ahlakı Neyi Çağrıştırıyor
Bilgi Ahlakı Nedir, Bilgi Ahlakı Neyi Çağrıştırıyor
Bilgi Nedir: Bilgiyi kısaca tarif etmek gerekirse bilgi insan aklının alacağı, duyu organları ve düşünme ile elde edeceği olgu ve ilkelerin tümüne denir. Ya da başka bir tanım yapacak olursak öğrenilen ve öğretilen şeylere bilgi denir.
İnsan anne karnından başlayıp doğum, çocukluk, gençlik, orta yaş ve ihtiyarlık gibi temel evreler geçirir. Her dönemde insan farklı farklı bilgiler öğrenir. Nasıl ki bir çocuk doğduğunda yavaş yavaş bir şeyleri gözlemleyerek öğrenmeye başlıyorsa, her geçen gün bambaşka eyleri öğrenir. İlk başlarda gözlemleyerek gerçekleşen öğrenme zamanla bilginin peşinde koşma şeklinde devam eder.
Ahlak kavramı çok geniş bir yelpazeyi oluşturur. Nasıl davranışlarımızın bir ahlakı varsa nasıl yaşantımız bir ahlaki ilkeler üzerinde bizi etkiliyorsa bilginin de ahlakını sorgulamak gerekir. Burada bize düşen şeylerden birisi öncelikle sorgulamak ve bazı soruları kendimize sormakla başlar:
- Öğrendiğim bilgi faydalı bir bilgimi,
- Hem bana hem de başkalarına bir yarar sağlar mı,
- Bilgiyi nasıl kullanmalı,
- Bilgiyi aktarmak gerekir mi?
Bu sorulardan hareketle bilgi ahlakı kavramını açıklamak mümkündür. Bilginin kaynağını oluşturan ilimleri öğrenmek gerekir. Özellikle de ilmihal ilminde bilinen bir olgu, davranış ya da emir günlük hayatta davranışa dönüşüyor mu. Bilginin ahlakını vermek için öğrenilen bilgi uygulanmalı, ve başkalarına da aktarıp onların da bu bilgiden fayda sağlamaları için uğraşmak gerekir.
Yusuf Has Hacip Mutluluğun Bilgisi anlamına gelen Kutadgu Bilig adlı eserinde şunu vurgular; İki tür insana insan derler. Birisi öğrenen diğer öğretendir. Burada bilginin öğrenilmesi kadar paylaşılması da vurgulanmıştır. Ayrıca dinimiz ilimi kadın erkek ayrı gözetmeksizin herkese farz kılmıştır.
Bilginin ahlakından şaşmamak gerekir. Sahip olduğumuz bilgiyi hayırlı işlerde kullanmak, hayırlı şeylerin bilgisine sahip olmak ve bu bilgiyi davranışlarımızda sergilemek bizi doğru yola götürür. Fakat öğrendiği bilgiyi uygulamayan, ya da bilgisini başka insanların faydasına sunmayan insanlar, bilginin ahlakını çiğnemiş olurlar.
Mesela yalan söylemenin dinimizde yalan ve haram olduğunun bilgisine sahip bir insanın yalan söylemesi edindiği bilginin ahlakını sorgulamaktadır.
Henüz yorum yapılmamış.