Değerler Eğitimi

Makale Nedir, Makelenin Özellikleri Nelerdir

Makale Nedir, Makelenin Özellikleri Nelerdir

Makale Nedir, Makelenin Özellikleri Nelerdir:

Herhangi bir konuda okuyucuya bilgi vermek, bir doğruyu, gerçeği ifade etmek, bir konuda görüş ve fikir öne sürmek amacıyla gazete ve dergilerde yayımlanan düzyazı biçimindeki fikir yazılarına makale denir.

Makale yazarı bir düşüncenin doğruluğunu ya da yanlışlığını ispatlamaya çalışır. Gazete ile beraber ortaya çıkmış bir yazı türü olan makale, Türk Edebiyatına Tanzimat dönemi ile birlikte girmeye başlamıştır.

Makalelerde ileri sürülecek sav (tez) ya da fikir, makalenin başında açık seçik, okurun ilgisini, dikkatini çekecek şekilde ortaya konur.

Okuru makalenin tamamı okumaya makalenin giriş bölümü yönlendirecektir. Öne sürülen sav (tez) ya da düşünce makalenin gelişme kısmında örnekler, tanık göstermeler, sayısal verilerle (nicel ifadelerle) vb. açıklanır. Yazar ifade ettiklerinin tamamını bir sonuca ulaştıracak şekilde geliştirip birkaç cümleyle sonucu vurgular.

Makalenin Özellikleri Nelerdir

  • Sosyal, siyasal, ekonomi, tıp, eğitim, edebiyat, sosyoloji, sanat, kültür veya hukuk gibi alanlarla alakalı bilgi verici, fikir yazılardır.
  • Fikir yazılarından birisi olan makalelerde bir tezi (Savı) savunmak esastır.
  • Makalede esas amaç okuyucuya bilgi vermek, okuyucuyu bilgilendirmektir.
  • Makale yazarı sıradan kişiler değildir. Dalında uzman veya en azından konusunda ayrıntılı bir araştırma, inceleme, analiz yapıp gerekli bilgileri toplamış olmalıdır.
  • Makalelerde, bilimsel özellikler esastır, nesnel (herkes için geçerli), nicel verilerden faydalanılır.
  • Makalelerde anlatım daha çok ciddi, ağırbaşlı, yalın, pürüzsüz, açık (duru) ve anlaşılır anlatım esastır.
  • Makalede edebi sanat amacı güdülmez (sade bir dil kullanılır, edebiyat yapma kaygısı yoktur.).
  • Makalelerde işlenilen konu içerisindeki “tutarlılık” çok önemli bir özelliktir. Savunulan düşüncelerin baştan sona aynı hizada ve birbirleriyle çelişmeyen ifadeler içermesi gerekmektedir
  • Makalede asıl gaye bilgi vermek olduğundan dolayı makale yazarı açıklayıcı ve tartışmacı anlatım biçimlerini sık biçimde kullanır.
  • Konunun önemini daha iyi anlatabilmek açısından makalelerde yazar örnekleme, karşılaştırma, tanık göstermeden de faydalanılır.
  • Makalelerde dil ağırlıklı olarak bilimsel işlevde kullanılır.
  • Makalelerde nesnellikten dolayı üçüncü tekil kişili (o) anlatımı kullanılır.
  • Makaleler sadece kaleme alındığı dönemde değil daha sonraki yıllarda da büyük ilgi görür.
  • Makaleler, araştırmaya, belgelerle kanıtlamaya dayalı bir düz yazı türüdür. Deneme ve fıkralarda düşünceleri kanıtlama kaygısı yokken makalede düşünceler kanıtlanmak zorundadır.
  • Makale, gazete türüyle birlikte doğmuş bir türdür.

Makalelerde edebiyat ve dil ön planda ise edebi makale denir

Makalede ekonomi, sosyoloji, tıp gibi meslek dallarına ait makalelere de mesleki makale adı verilir.

  • Makale türü, Türk Edebiyatına gazetenin girmesiyle birlikte Tanzimat döneminde yerleşmeye başladı. Edebiyatımızda ilk makale örneği Şinasi’nin 1859 enesinde Tercüman-ı Ahval gazetesinde kaleme aldığı  “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi” adlı yazısıdır. Şinasi’den sonra ise Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Hüseyin Cahit Yalçın, Ziya Gökalp, Peyami Safa, Falih Rıfkı Atay, Halit Fahri Ozansoy, Yaşar Nabi Nayır gibi fikir adamları makale türünde yazmaya  devam etmiştir.

Türk Edebiyatında Makale Türü İle İlgili ilk Eserler

  • Ziya Paşa (Şiir ve İnşa) (1868 yılında Hürriyet gazetesinde yayınlanmıştır.),
  • Namık Kemal (Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir) (1876 yılında Tasvir-i Efkar gazetesinde yayımlanmıştır.), Namık Kemal (Vatan Makalesi), Ahmet Hamdi Tanpınar (Edebiyat Üzerine Makaleler), Mehmet Kaplan (Kültür ve Dil)
Metin Türleri

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.