Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test Arşivi İndir

Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test Arşivi İndir

Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test

Sıfat: Adların niteliklerini ve niceliklerini belirten sözcüklerdir. Sıfatlara adların önüne geldikleri için ön ad da
denir.

Sıfat Çeşitleri:

1) Niteleme Sıfatları:

Adları durum, renk, biçim gibi yönlerden niteleyen sıfatlardır. Bu sıfatlar adların kalıcı, ada yapışık özelliklerini gösterirler.

Örnek:

Durum bildirir: , karlı dağlar, susuz yer…
Renk bildirir: beyaz kâğıt, kırmızı kalem…
Biçim bildirir: geniş oda, uzun yol, büyük ağaç…

2) Belirtme( Niceleme) Sıfatları

Adları işaret, soru, belirsizlik ve sayı bakımından belirten sıfatlardır. Belirtme sıfatlarının türleri şunlardır:

a) Gösterme (işaret) sıfatları: Adları göstererek belirten sıfatlardır. Bu, şu, o sözcükleri işaret sıfatlarıdır. Bunların çoğulu yoktur. Yakındakileri bu, biraz ötede bulunanları şu, uzaktakileri veya görünmeyenleri o sıfatıyla belirtiriz. Bu sözcüklerden türetilen böyle, şöyle, öyle ile öte, beri, öteki, beriki, karşıki, öbür, diğer… gibi sözcükler de gösterme sıfatı olarak kullanılır.

Örnek:

bu adam, şu ev, o şehir, diğer arkadaş, karşı ki yamaçlar, böyle okul…

NOT: İşaret sıfatları ile işaret zamirlerini karıştırmamak gerekir. Zamirler adın yerini tutar, sıfatlar adı belirtir.
Bu kazağı alıyorum. (Sıfat)
Bunu alıyorum. (Zamir)

b) Sayı sıfatları: Adları sayıca miktar, sıra, üleştirme, birliktelik gibi yönlerden belirten sıfatlardır. Adların sayılarını ya da sayısal niceliklerini gösterirler.Sayı sıfatlarının türleri şunlardır:
Asıl sayı sıfatları : bir, on beş, yüz…
Sıra sayı sıfatları : birinci, dördüncü…
Üleştirme sıfatları : birer, ikişer, onar…
Kesir sayı sıfatları : yüzde on, çeyrek…
Topluluk sıfatları : ikiz, üçüz, dördüz…

Örnek:

iki kişi, on lira, bir hafta; birinci soru, ikinci seçenek; ikişer çay, birer elma, üçer kişi; yüzde on kâr, binde bir olasılık; ikiz yatak, üçüz kardeş..

c) Belgisiz sıfatlar: Kişileri, nesneleri ya da kavramları belirsiz, yaklaşık olarak belirten sıfatlardır.”kimi, bazı, birkaç, birçok, hiç, her, çoğu, falan, filanca, tüm, bütün…” gibi sözcüklerdir.

Örnek:

Kimi öğrenciler çoğu dersi sever.
Hiç kimse boş değildir.
Birkaç kitap almış.
Birtakım olaylar insanı üzer.

d) Soru sıfatları: Adların sayılarını, durumlarını, niteliklerini ve niceliklerini soru olarak belirten sıfatlardır.

Örnek:
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış?
Kaç lira paran var?
Ne zaman tükenecek bu yollar?
Gördüğüm bu kaçıncı sonbahar?
Ne gün döner yurduna gidenler?
Bir garip rüyâ rengiyle
Uyuşmuş gibi her şekil. ( Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test )

Yapılarına Göre Sıfatlar

1) Basit Sıfatlar:

Yapım ekiyle türetilmemiş ya da birleşik olmaya sıfatlardır: iyi gün, kara talih, sarı çiçek, bu adam, az para…

2) Türemiş Sıfatlar

Yapım ekleriyle türetilmiş olan sıfatlardır. Adlardan ya da fiillerden türetilen kimi ad soylu sözcükler sıfat olarak kullanılır:

Örnek:

yıkık duvar, yanık ekmek, uyanık insan, sayısız iş, birinci yarışmacı, soylu aile, saygın insan…
-cık, -cek, -ce, -(ı)msı, -(ı)mtırak ekleriyle türetilen sıfatlar adlara bir küçültme anlamı katarlar. Bunlara küçültme sıfatları denir.

Örnek:

minicik eller, büyücek ev, irice gözler, ufacık çocuk, mavimsi gömlek…
Sıfat olarak kullanılan fiilimsilere sıfat-fiil adı verilir. Sıfat-fiiller –ecek, -miş, -dık, -ar (-er, – ir, -r), -mez, -esi, -en ekleriyle oluşturulur. Bunlar adların hareket niteliklerini belirtirler. Sıfat-fiiller zaman kavramı da taşır.

Örnek:

tanıdık insanlar, beklenmedik misafir, gülen ayva ağlayan nar, okuyan insan, yazar kasa, geçmez akçe, geçmiş gün, okumuş insan, kırılası eller, kör olası göz, yapılacak iş, dayanılmaz acı, gelecek yıl…

3) Birleşik Sıfatlar:

İki ya da daha çok kelimenin birleşmesiyle meydana gelen sıfatlardır. Bunların bazıları karşılaştırma, bazıları da pekiştirme belirtiler.

Anlamca Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar: Bazı birleşik sözcükler sıfat olarak kullanılır:

Örnek:

açıkgöz adam, birtakım insanlar, birkaç gün, boşboğaz kişi…

Kurallı Birleşik Fiiller: Belli kurallarla oluşturulur. Her sözcük ayrı yazılır. Kurallı birleşik sıfatlar iki yolla oluşturulur:
1. Bazı sıfat tamlamaları -li, -lik, -siz eklerinden
birini alarak sıfat olarak kullanılır.

Örnek:

uzun boylu genç, geniş bahçeli ev, beyaz önlüklü doktor, ağır uykulu adam, iki kapılı han, beş parasız adam, kesin kayıtsız öğrenci…

2. Kimi sıfat tamlamalarında adla sıfat yer değiştirir, ilk sözcük -(s)i eki alır. Bunlar sıfat olarak kullanılır.

Örnek:

boyu uzun genç, bahçesi geniş ev, uykusu ağır adam, babası zengin çocuk…

4) Pekiştirmeli Sıfatlar:

Sıfat olarak kullanılan sözcüğün ilk hecesine m, p, r, s ünsüzlerinden uygun olanının getirilmesiyle yapılan sıfatlardır. Bu sıfatlar belirtilen niteliğin daha güçlü olduğunu gösterirler.

Örnek:

sapsarı yaprak, bembeyaz kar, yemyeşil çayır… İkilemeler sıfat olarak da kullanılır. Bunlar adın niteliğini pekiştirerek belirtirler. Anlam ve işlev olarak pekiştirme sıfatları gibidirler.

Örnek:

şen şakrak çocuklar, anlı şanlı düğün, türlü türlü yemekler, sıra sıra evler, pırıl pırıl öğrenciler, büyük mü büyük bir bahçe, güzel mi güzel bir araba…

Sıfat Tamlamaları

Sıfatın asıl işlevi kendinden sonra gelen adı nitelemektir. Sıfatın adı nitelemesiyle oluşan söz öbeğine sıfat tamlaması denir:

Örnek:

çalışkan adam, uzun zaman, geçen hafta, beyaz önlük, bir milyon lira, birinci cadde, sebepsiz ayrılık…

1.Sıfat-fiiller (ortaçlar) tek başlarına sıfat oldukları gibi kendinden önceki kelimelere bağlanarak yan cümlecik biçiminde de sıfat olur.

Örnek:

Yağmurun etkisiyle yıkılmış duvarlar tamir edildi. Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum.

2.Kimi sıfat tamlamalarında tamlanan düşer, adın görevi sıfata geçer. Böyle sıfatlara adlaşmış sıfat denir.

Örnek:

Yaşlılara saygı göstermeliyiz. Eskisi olmayanın yenisi olmaz.

3.Cümlede adlaşmış sıfattan sonra bir ad gelirse araya virgül konur.

Örnek:

Saygısız, öğrencileri rahatsız ediyordu.
Genç, babasını çok seviyor.
Hasta, hemşirenin yardımıyla kalktı.

Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test

Sıfatlar Konu Anlatımı ve Test  ARŞİVİ İNDİRRRRRRRRRRRR

Değerler Eğitimi

Zamirler Konu Anlatımı ve Testleri İndir

Söz Sanatları (Edebi Sanatlar) 2. Bölüm

Divan Şiirinin  Özellikleri ve Divan Şiiri